Đại hội IPO của Công ty TNHH MTV Muối Việt Nam diễn ra vào ngày 12/4 với kết quả hoàn toàn bất ngờ: số lượng cổ phiếu nhà đầu tư đặt mua nhiều gấp 3 lần số lượng cổ phiếu đặt mua. Giá khởi điểm khá cao 21.300 đồng / phần.
Việc bán hết cổ phần IPO của một doanh nghiệp làm muối đã nhắc nhở các nhà đầu tư về sàn chứng khoán. Sàn giao dịch này trước đó cũng có cổ phiếu ngành muối, mặc dù cổ phiếu đó đã hủy đăng ký giao dịch cách đây vài năm do thiếu điều kiện. Năm – Muối Khánh Hòa.
Công ty duy nhất trong ngành muối từng kinh doanh trên mặt đất
Muối Khánh Hòa đã giao dịch gần 3,74 triệu cổ phiếu trên Upcom từ cuối tháng 5/2010. Đây là một cổ phiếu khá “kỳ lạ” trên thị trường. Sau hơn 2 năm niêm yết trên sàn chứng khoán, cổ đông nhà nước khi đó là SCIC, sở hữu 33% vốn ban đầu đã quyết định bán. Có 70 nhà đầu tư đã mua toàn bộ 1,24 triệu cổ phiếu đó tại SCIC.
Đây cũng được coi là 70 nhà đầu tư “may mắn” khi Muối Khánh Hòa công bố thông tin chia cổ tức tỷ lệ 24% cho cổ đông chỉ 1 tuần sau khi quá trình chuyển nhượng cổ phần của SCIC hoàn tất. Đáng ngạc nhiên hơn nữa có thời điểm, giá cổ phiếu KSC trên thị trường chỉ 4.500 đồng / cổ phiếu. Giá bán của SCIC không được tiết lộ.
Cổ phiếu KSC tiếp tục tồn tại trên thị trường nhiều năm sau “bất ngờ” này. Nhà đầu tư hầu như không giao dịch cổ phiếu. Một số giao dịch khác hầu hết là thỏa thuận giữa các cá nhân. Giá cổ phiếu KSC được điều chỉnh chủ yếu thông qua việc trả cổ tức. Và những năm sau này, thị giá thậm chí còn thấp hơn số tiền trả cổ tức nên Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội áp dụng cơ chế riêng, không điều chỉnh thị giá của ngày trả cổ tức.
Kết quả kinh doanh của Muối Khánh Hòa cũng rất ổn định ở mức chục tỷ một năm. Tiền lãi trong những năm trên mặt đất không hề nhỏ với tiền lãi hàng tỷ đồng. Muối Khánh Hòa cũng là một trong những doanh nghiệp thường xuyên trả cổ tức cao hàng năm.
Visalco thua lỗ nhiều năm liên tiếp vẫn “cháy hàng” khi niêm yết cổ phiếu
Trở lại với Visalco – một công ty trong ngành muối vừa mới niêm yết cổ phiếu. Đây là công ty 100% vốn nhà nước do Tổng công ty Lương thực Miền Bắc làm chủ sở hữu. Visalco đạt doanh thu hơn một trăm tỷ euro trong những năm gần đây. Thậm chí, năm 2020 vừa qua đã đạt khoảng 200 tỷ đồng. Tuy nhiên, chi phí bỏ ra cao hơn doanh thu khiến công ty thua lỗ trong nhiều năm liên tiếp.
Trong báo cáo tài chính thường niên năm 2020, trước khi Visalco IPO vào ngày 31/12/2020 đã ghi nhận khoản lỗ 24,7 tỷ đồng. Tổng bảng cân đối kế toán đến cuối năm 2020 giảm 20 tỷ đồng so với đầu năm xuống còn gần 62 tỷ đồng. Nợ phải trả gần 39 tỷ đồng (giảm 16 tỷ đồng so với đầu kỳ báo cáo). Vốn chủ sở hữu hơn 23 tỷ đồng, trong khi vốn chủ sở hữu là 47,8 tỷ đồng. Trong những năm tới, Visalco dự kiến sẽ không bị lỗ, mặc dù lợi nhuận ước tính chỉ khoảng 1 tỷ đồng / năm trong vòng 3 năm tới.
Theo phương án đền bù đã được phê duyệt, Visalco sẽ có vốn khởi động sau đền bù hơn 63,69 tỷ đồng, trong đó nhà nước nắm 65% vốn. Đợt phát hành lần đầu ra công chúng dự kiến là 1.264.992 cổ phần cho nhà đầu tư bên ngoài, tương ứng 29% vốn ban đầu sau khi tất toán. Số còn lại bán cho người lao động 264.200 cổ phiếu.
Sức hấp dẫn của Visalco trong đợt IPO có thể là mảnh đất mà công ty đang quản lý và sử dụng. Hà Nội có 3 lô, gồm lô hơn 389 m2 tại phố Hàng Bồ, quận Hoàn Kiếm; Khu đất rộng 91 m2 tại 77 Nguyễn Công Trứ, quận Hai Bà Trưng và khu đất hơn 3.341 m2 tại phường Bồ Đề, quận Long Biên.
Tại Thái Nguyên có lô 2,538m3. Có lô đất 653m2 tại Hòa Bình. Tại Nghệ An, công ty đang quản lý một số bất động sản với tổng diện tích hơn 1,566 triệu m2. Các thửa ruộng ở Nghệ An hầu hết là ruộng sản xuất muối, nếu chứa muối, kho trung chuyển, ruộng muối sử dụng thực tế lớn hơn diện tích quy định.
Dự án phát triển ngành muối
Vào tháng 8 năm 2020, Chính phủ đã phê duyệt Đề án phát triển ngành muối giai đoạn 2021-2030, mục tiêu tổng thể là phát triển ngành muối theo hướng hiệu quả và bền vững, đồng thời tận dụng tối đa lợi thế của hệ thống sản xuất muối để cải thiện năng suất, chất lượng và đa dạng hóa sản phẩm đáp ứng nhu cầu trong nước và muối xuất khẩu.
Cơ sở hạ tầng sản xuất muối quy mô công nghiệp được đầu tư đáp ứng yêu cầu của ngành công nghiệp hóa chất, nguyên liệu để chế biến muối tinh chất lượng cao. Đối với sản xuất muối thủ công phải đầu tư cải tạo, nâng cấp cơ sở hạ tầng. Đề án cũng ghi nhận hỗ trợ xây dựng thí điểm mô hình sản xuất muối kết hợp du lịch tại các làng nghề muối để quảng bá, tiêu thụ muối như trên đồng muối. Ngoài ra, các tỉnh Thái Bình, Nam Định, Nghệ An, Hà Tĩnh được lựa chọn để xúc tiến thương mại, tạo thương hiệu cho muối xuất khẩu.
Những kỳ vọng ở Visalco
Sau khi niêm yết cổ phiếu, nhà đầu tư thường có tâm lý chờ công ty niêm yết. Nếu Visalco xuống đáy, thì tại thời điểm đó, nó sẽ là công ty duy nhất trong ngành muối đặt cổ phần của mình xuống đáy. “Tiếp theo” là danh xưng công ty sở hữu công việc kinh doanh “độc nhất vô nhị” trên vựa muối Khánh Hòa.
Công ty đánh giá sự phù hợp với định hướng phát triển của ngành và xu hướng chung trên thế giới, đồng thời cho rằng việc chuyển sang mô hình công ty đại chúng sẽ giúp công ty huy động được các nguồn lực trong xã hội về vốn và nhân lực để đổi mới sáng tạo để các công ty ủng hộ. Đây cũng là kỳ vọng tăng nguồn thu, tạo công ăn việc làm cho người lao động và đặc biệt là nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường.
Thạch Lam
Kinh doanh và tiếp thị